Мэргэжлийн хөтөч тайлбарлагчдын холбооны дүрэм

Мэргэжлийн Хөтөч Тайлбарлагчдын Холбооны

Удирдах зөвлөлийн 2020 оны 3 р сарын 5 ны өдөр батлав. 

 

МЭРГЭЖЛИЙН ХӨТӨЧ ТАЙЛБАРЛАГЧДЫН ХОЛБООНЫ ДҮРЭМ

НЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

 

1. Энэхүү дүрмийн зорилгонь Монголын Мэргэжлийн Хөтөч Тайлбарлагчдын Холбоо Төрийн бус байгууллагын (цаашид“МХТХ”гэнэ) үйл ажиллагааны үндсэн зорилго, баримтлах зарчим, чиглэл, бүтэц зохионбайгуулалт, удирдлага, санхүүжилт, өөрчлөх болон татан буулгах үндэслэл зэргийг тогтооход оршино.

2. МХТХ нь аялал жуулчлалын салбарт ажиллаж байгаа аяллын хөтөч тайлбарлагч нарын сайн дурын санаачлагаар үүсгэн байгуулагдсан, Монгол улсын Иргэний хууль, Төрийн бус байгууллагын тухай хууль (түүнд бүхий л цаг хугацаанд орсон өөрчлөлт, шинэчилсэн найруулгыг хамааруулан), Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн дагууүүсгэн байгуулагдаж үйл ажиллагаагаа явуулдаг, гишүүнчлэл бүхий, гишүүддээ үйлчилдэг, ашгийн төлөө бус, ашиг хуваарилдаггүй хуулийн этгээд болно.

3. МХТХ нь үндэсний хэмжээнд үйл ажиллагаагаа явуулах, тус холбооны гишүүдийн нийтлэг эрх ашгийгхамгаалах, аялал жуулчлалын салбарын хүний нөөцийн чадавхийг нэмэгдүүлэх, чанаржуулах, бэхжүүлэх, дунд болон урт хугацааны стратегийн төлөвлөгөө боловсруулах, мэргэжлийн үйл ажиллагааны стандартыг тогтоох үндсэн зорилготой байх ба үйл ажиллагаандаа өөрөө удирдах зарчмыг баримтална.

4. МХТХ нь Монгол Улсын Үндсэн Хууль, Төрийн бус байгууллагын тухай хууль, Аялал жуулчлалын тухай хууль болон бусад холбогдох хууль тогтоомж, эрхзүйн баримт бичиг болон энэхүү дүрмийг удирдлага болгоно.

5. МХТХ ньүүсгэн байгуулагдаж улсын бүртгэлд бүртгүүлсэнээр хуулийн этгээдийн эрх эдэлж,үүрэг хариуцлага хүлээнэ.

6. МХТХ-г 2016 оны 1 сарын 6-ны өдөр Улаанбаатар хотод холбооны бүх гишүүдийн хурлаар үүсгэн байгуулсан болно.

7. МХТХ нь өөрийн тамга, санхүүгийн тэмдэг, бэлгэдэл, албан бичгийн нүүр, харилцах данстай байна.

8. МХТХ нь үйл ажиллагаагаа сурталчлах, нийтэд таниулах зорилгоор өөрийн лого, бэлгэдэл,  уриа үгтэй байж болно. 

9. МХТХ-ны гишүүд өөрий ннэр, дугаар бүхий гишүүний таних тэмдэг бүхий гишүүнчлэлийн бичиг баримттай байна.

 

ХОЁР. БАЙГУУЛЛАГЫН ОНООСОН НЭР,

ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ХЭЛБЭР, ХАЯГ МЭДЭЭЛЭЛ

 

1. Оноосон нэр:

2. Монголоор: Мэргэжлийн Хөтөч Тайлбарлагчдын Холбоо Төрийн бус байгууллага (МХТХ ТББ);

3. Англиар: Mongolian Professional Tour Guides Association Non-Profit Organization, (MPTGA NPO)

   1. Хуулийн этгээдийн хэлбэр: Гишүүддээ үйлчилдэг, ашгийн төлөө бус мэргэжлийн холбооны хэлбэртэй төрийн бус байгууллага;

   2. Төрийн бус байгууллагын албан ёсны хаяг: БГД 15-р хороо 3-р хороолол 26-46 тоот

   3. Төрийн бус байгууллагын цахим хаяг: www.mptga.org , info@mptga.org

   4. Харилцахутас: 99168741, 86180226

 

 

ГУРАВ.ЭРХЭМ ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗАРЧИМ

 

1. Алсын хараа: МонголУлсад аялал жуулчлалын салбарт ажиллаж буй аяллын хөтөч тайлбарлагчды нмэдлэг, ур чадварыг үнэлэх системчилсэн тогтолцоо, ажил мэргэжлийн индексийн шалгуур үзүүлэлтүүдийг боловсронгуй болгох, олон улсын жишигт хүргэх;

2. Эрхэм зорилго, чиглэл: Аяллын хөтөч тайлбарлагчдын нийтлэг, хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалах, төлөөлөх, мэдлэг боловсрол, ур чадвар олж авахад мэргэжлийн туслалцаа, зөвлөгөө, сургалт, аргазүйгээр хангах, сурталчлах, ажлын байрны нэгдсэн мэдээллийн тогтолцоог бий болгох замаар ур чадвартай ажилтан болоход нь чиглүүлэх, дэмжлэ гүзүүлэх нөхцөл бололцоог бүрдүүлэхийн төлөө аялал жуулчлалын салбарын төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай хамтран ажиллахад оршино.

3. Зорилт: МХТХ нь эрхэм зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд дараах зорилтуудыг үйл ажиллагаандаа чиглэл болгон хэрэгжүүлнэ.Үүнд:

   1. Аяллын хөтөч тайлбарлагчнарыг МХТХ-ны гишүүнчлэлд элсүүлэх, үйл ажиллагаандаа тэгш хамруулах; (цаашид“АХТ” гэх)

   2. АХТ-дын нийгмийнхамгаалал, ажлын байрны нөхцөл, эрүүл мэнд, гэнэтийн ослын даатгал, цалин хөлсний тогтолцоо, урамшууллыг сайжруулах, баталгаажуулах, таатай эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхэд зорьж ажиллах;

   3. АХТ-дын мэдээллийн санг бий болгох, тэднийг хууль ёсны дагуу бүртгэлжүүлэх, статистик тоо мэдээллийн санг бий болгох;

   4. АХТ-дын мэдлэг ур чадвар, ажлын арга барил, туршлагыг нэмэгдүүлэх зорилгоор сургалтын агуулга стандартыг боловсронгуй болгох, сургалтын нэгдсэн цогц, системчилсэн тогтолцоог бий болгож олон улсын стандартуудыг нутагшуулах, хуваарьт тогтмол сургалт зохион байгуулах;

   5. АХТ-дын сургалтын хүртээмжийг сайжруулах зорилгоор үндэсний сургагч багш бэлтгэх, олон улсын эрхтэй багшлах боловсон хүчин бэлтгэх;

   6. Улсынхэмжээнд АХТ-дыгангилалзэрэглэлтогтоохжурмыгболовсруулахадоролцох, стандартыгхэрэгжүүлэхэдхолбогдохбайгууллагуудтайхамтарчажиллах, холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу эрх олгогдсон тохиолдолд төрийнчигүүргийггэрээгээрхэрэгжүүлэх;

   7. АХТ-дыгмэргэжлийн үйл ажиллагаанд холбогдохмэдээллээрхангах, холбогдохмэдээмэдээллийгүнэнзөвбодитой, шуурхайхүргэх;

   8. Гишүүдийг  төрийн шагналд тодорхойлох;

4. Үйл ажиллагаанд баримтлах зарчим:

   1. Үйл ажиллагаандаа Монгол Улсын Хууль, Олон улсын гэрээ конвенци, бусад эрх зүйн акт, хэм хэмжээг дээдлэх, удирдлага болгох;

   2. Хүний эрхийг дээдлэх, ялгаварлалаас ангид байх;

   3. Хараат бус, бие даасан үйл ажиллагаа явуулах;

   4. Үйл ажиллагааны тунгалаг, ил тод байдлыг хангах, өөрийн цахим хуудсаар дамжуулан гишүүддээтогтмол, жил бүрхялбаршуулсан байдлаар тайлагнадаг байх;

   5. Аливаа улс төрийн нам болон, шашин, тодорхой зорилтот байгууллагуудын үзлээс ангид байх;

   6. Хуулиар хориглосон аливаа үйлдлээс зайлсхийх;

   7. Гишүүддээ эрх тэгш үйлчлэх;

   8. Гишүүд болон гишүүн байгууллагуудын явцуу ашиг сонирхлоос ангид бүх гишүүдийн нийтлэг эрх ашгийг илэрхийлэх, хамгаалах;

   9. Холбооны гишүүдийн эв нэгдлийг хангах;

 

ДӨРӨВ. МХТХ-НЫ ГИШҮҮДИЙН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДАЛ

 

1. МХТХ нь холбогдох хуулийн дагуу шаардсанаас бусад тохиолдолд сайн дурын гишүүнчлэлтэй байх бөгөөд дор дурдсан төрлийн гишүүнчлэлтэй байна. Үүнд:

   • Суралцагчгишүүн: МХТХ-ныэрхэмзорилго, зорилт, зарчимболонэнэхүүдүрмийгхүлээнзөвшөөрч гишүүнээр элссэн,аяллынхөтөчтайлбарлагчаарцаашидажиллаххүсэлтэй 18 насхүрсэнМонголУлсынИргэнийг;

   • Жинхэнэгишүүн: Монгол улсад болон гадаад улсад аяллынхөтөчтайлбарлагчааражилладаг 18 насхүрсэнМонголУлсынИргэнийг;

   • Хүндэтгишүүн:МХТХ-ны үүсгэн байгулагчид, эсхүл салбартаа гаргасан амжилт, салбарын хөгжилд оруулсан хувь нэмэр зэргийг үндэслэн МХТХ-ны Удирдах зөвлөлийн гишүүдийн 100 хувийн саналаар Хүндэт гишүүнд тодорхойлогдсон жинхэнэ гишүүнийг;

   • Хандивлагчбуюудэмжигчгишүүнбайгууллага: Аялалжуулчлалынсалбартүйлажиллагааявуулдагажахуйннэгжбайгууллагыг;

2. МХТХ нь дор дурдсан гишүүнээр элсэх хүсэлтийг зохих бичиг баримтын хамт хүлээн авснаас хойш хуанлийн(10)өдөрт багтаан тухайн этгээдийг гишүүнээр элссэнийг баталгаажуулж, зохих тэмдэг, үнэмлэхийг олгоно.   Үүнд:

   • Суралцагч гишүүнээр элсэх: МУ-ын 18 нас хүрсэн, иргэний эрх зүйн бүрэн чадамжтай иргэн өөрийн бичгээр гаргасан хүсэлт, иргэний үнэмлэхний хуулбарын хамт бүртгүүлснээр;

   • Жинхэнэ гишүүнээр элсэх: МУ-ын 18 нас хүрсэн, иргэний эрх зүйн бүрэн чадамжтай иргэн өөрийн бичгээр гаргасан хүсэлт, хөтөч тайлбарлагчаар ажиллаж буйг нотлох аливаа тодорхойлолт, иргэний үнэмлэхний хуулбарын  хамт бүртгүүлснээр,

   • Хандивлагч буюу Дэмжигч гишүүнээр элсэх: Аялал жуулчлалын салбарт  үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага нь эрх бүхий төлөөлөх этгээдийн гарын үсэг, тамга тэмдэг бүхий албан бичгийг, улсын бүртгэлийн хүчин төгөлдөр гэрчилгээний хуулбарын хамт ирүүлснээр;

3. Гишүүдийн нийтлэг эрх:

   • МХТХ-ны үйл ажиллагааны талаар санал, санаачлага, хүсэлт гаргах, шийдвэрлүүлэх;

   • МХТХ-ны Бүх гишүүдийн хуралд гишүүнчлэлээс хамааран саналын эрхтэй болон эрхгүйгээр оролцох;

   • Хандивлагч буюу дэмжигч гишүүн байгууллагаас бусад гишүүд аяллын хөтөч тайлбарлагчийн нийтлэг эрх ашгаа хамгаалуулах, эрх ашиг нь зөрчигдсөн гэж үзвэл гомдол, хүсэлт тавьж шийдвэрлүүлэх, туслалцаа дэмжлэг авах;

   • МХТХ-ны аливаа нээлттэй үйл ажиллагаанд хамрагдах, дотоод үйл ажиллагаанд оролцох, ажлын хэсэгт болон гүйцэтгэх захиргааны багт зохих журмын дагуу орж ажиллах;

   • Зохих нөхцөл, шаардлагыг хангасан тохиолдолд МХТХ-ны сургалт, бусад үйл ажиллагаанд хамрагдах;

   • МХТХ-ны дунд болон урт хугацааны стратеги, төлөвлөлт, жилийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, зохион байгуулагдах арга хэмжээний талаарх төлөвлөгөө зэрэг мэдээлэлтэй танилцах, шаардлагатай гэж үзвэл бичгээр хүсэлт гаргаснаар үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайлантай танилцах;

   • МХТХ-ны гишүүдэд санал болгосон аливаа хөнгөлөлт хангамжид хамрагдах;

   • Хандивлагч буюу дэмжигч гишүүн байгууллага болон суралцагч гишүүнээс бусад гишүүд МХТХ-ны Удирдах зөвлөл болон бусад бүтцэд орж ажиллахаар нэрээ дэвшүүлэх, сонгогдох;

   • Хууль тогтоомжоор олгогдсон, энэхүү дүрэмд харшлахгүй бусад эрх;

 

1. Гишүүдийн нийтлэг үүрэг:

   • МХТХ-ны зарчим, энэхүү дүрэм, холбогдох бусад хэм хэмжээ, дүрэм журам, өгсөн үүрэг даалгавар зэргийг биелүүлэх, дагаж мөрдөх;

   • Гишүүнчлэлийн татвар хураамжийг цаг хугацаанд нь, тогтоосон хувь хэмжээгээр төлөх;

   • МХТХ-ны бусад гишүүдийг хүндэтгэх, эрх тэгш харилцах;

   • МХТХ-ны элч төлөөлөгч байж, нэр хүндийг хамгаалах, олон нийтэд зөв зохистой танилцуулах;

   • МХТХ-ны нэр хүндэд харшлах үйл ажиллагаа, үйлдэл эс үйлдэл гаргахгүй байх,

   • МХТХ-ны үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцох;

2. МХТХ-ны дор дурдсан гишүүд гишүүнчлэлийн төрлөөс хамааран дараахь нэмэлт эрх, үүргийг хүлээнэ. Үүнд:

   • Хандивлагч буюу Дэмжигч гишүүн байгууллага нь  МХТХ-ныалбанёсныцахимхуудасныхамаараххэсэгтөөрийнбайгууллагынтанилцуулгыгбайршуулах, МХТХ-ноосзохионбайгуулагдахаливаааргахэмжээ, үйлажиллагаа, сургалтандУЗ, Гүйцэтгэх захирлын баталсан хувь хэмжээний дагуу хөнгөлөлттэйнөхцлөөрхамрагдах, МХТХ-нд бүртгэгдсэн ажил идэвхтэй хайж буй мэргэжлийн хөтөч тайлбарлагчдын буюу хүний нөөцийн мэдээллийг нэн тэргүүнд хүлээн авахэрхтэй.

   • Хүндэт гишүүн нь ийнхүү сонгогдсон хугацаанаас эхлэн гишүүнчлэлийн татвар, хураамжаас чөлөөлөгдөх эрхтэй.

   • Суралцагч болон Жинхэнэ гишүүн нь МХТХ-нд ирсэн нээлттэй ажлын байрны саналын талаар мэдээлэл авах, хүний нөөцийн мэдээлийн санд бүртгэгдэх,  МХТХ-гоор холбогдох байгууллагад ажилд зуучлуулах эрхтэй.

 

1. Гишүүнчлэл дуусгавар болох, гишүүнчлэлээс хасах: МХТХ-ны аливаа гишүүний эрх үүрэг дараах үндэслэлээр дуусгавар болно. Үүнд:

   • Гишүүний өөрийн бичгээр гаргасан хүсэлтийг үндэслэн;

   • Гишүүнчлэлийн татвар хураамжийг өмнөх татварын хугацаа дууссанаас хойш (1)сарын хугацаандтөлөөгүйгээс(энэхүү 1 сарын хугацаанд МХТХ-ны гишүүний эрхийг эдлэхгүй), эсхүл зохих журамд заасны дагуу гишүүнчлэлийн эрх нь цуцлагдсан;

   • Гишүүн иргэн нас барсан, сураггүй алга болсонд тооцогдсон, шүүхээс тухайн гишүүнийг эрх зүйн бүрэн чадамжгүйд тооцсон, гишүүн байгууллага үйл ажиллагаа явуулахаа больж татан буугдсан дампуурсан;

   • Ёс зүйн дүрмийг зөрчсөний улмаас Ёс зүйн хорооны шийдвэр, зохих журамд заасны дагуу гишүүнчлэлээс хасагдсан;

2. Гишүүний эрхийг түдгэлзүүлэх:МХТХ-ны гишүүний эрхийг дараах үндэслэлээр түдгэлзүүлнэ. Гишүүнчлэл нь түдгэлзсэн гишүүн ийнхүү түдгэлзүүлсэн шийдвэр гарсан өдрөөс эхлэн гишүүнчлэлийг сэргээх хүртэл хугацаанд гишүүний татвараас чөлөөлөгдөнө. Үүнд:

   • Гишүүн (9)болон түүнээс дээш сарын хугацаагаар гадаад улсад оршин суух, эрүүл мэндийн болон бусад хүндэтгэх шалтгааны улмаас үйл ажиллагаанд оролцох, эрх үүргээ биечлэн болон төлөөллөөрөөдамжуулан хэрэгжүүлэх боломжгүй тохиолдолдгишүүний өөрийн хүсэлтийн дагуу;

   • Гишүүний гарсан үйлдэл, эс үйлдэлтэй холбогдуулан Ёс зүйн хорооноос гишүүний эрхийг түдгэлзүүлэх хариуцлага хүлээлгэснээр;

   • Гэмт хэрэгт холбогдон хүчин төгөлдөр шүүхийн шийдвэрийн дагуу  ял шийтгэл эдэлсний улмаас гишүүнчлэлийн эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болсон тохиолдолд;

3. Гишүүний эрхийг сэргээх: МХТХ-ны гишүүний эрхийг дараах үндэслэлээр сэргээнэ. Үүнд:

   • Гишүүний эрхийг түдгэлзүүлэх болсон үндэслэл, нөхцөл байдал арилсан, хугацаатай түдгэлзүүлсэн бол уг хугацаа дууссанаар;

   • Ёс зүйн дүрмийг зөрчсөний улмаас Ёс зүйн хорооны шийдвэр, зохих журамд заасны дагуу гишүүнчлэлээс хасагдсанаас хойш (3) жил өнгөрсөн ба Ёс зүйн хороо гишүүнчлэлийг сэргээхийг зөвшөөрсөн шийдвэр гаргасан;

4. МХТХ-ны гишүүн элсүүлэх, бүртгэх, үнэмлэх тэмдэг олгох, гишүүнчлэлийг дуусгавар болгох, түдгэлзүүлэх, цуцлах, сэргээхтэй холбоотой үйл ажиллагааны журмыг Удирдах Зөвлөлөөс баталсан журмын дагуу шийдвэрлэнэ.

5. МХТХ-ны гишүүдэд дараах үйлдлийг хориглоно. Үүнд:

   1. Өөрт эрх олгогдоогүй асуудлаар МХТХ-г төлөөлөх, мэдэгдэл хийх, үйл ажиллагаа хэрэгжүүлэх;

   2. Гишүүнчлэл, албан үүрэгтэй холбоотой олж мэдсэн аливаа дотоод болон гуравдагч этгээдийн нийтэд ил болоогүй мэдээллийг гуравдагч этгээдэд задруулах, дамжуулах;

   3. МХТХ-той ижил нэр бүхий байгууллага байгуулах, үйл ажиллагаанд нь оролцох;

6. Гишүүний татвар: МХТХ нь гишүүний татвартай байна.

   1. МХТХ-ны гишүүний татварын хувь хэмжээг Удирдах зөвлөл болон бусад гишүүдийн саналаар Их хурлаас тогтооно.

   2. Гишүүний татварыг (1)жилээр төлнө.

   3. Татвар төлөх журам, хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас татварын хөнгөлөлт үзүүлэх болон бусад асуудлыг Удирдах зөвлөлийн гаргасан журмаар шийдвэрлэнэ. Удирдах зөвлөл нь энэхүү дүрэм, түүнд нийцүүлэн гаргасан журамд тусгайлан зааснаас бусад тохиолдолд гишүүнчлэлийн татварын талаар тодорхой нэг гишүүнд тусгайлан давуу байдал олгохгүй.

 

ТАВДУГАР БҮЛЭГ. МХТХ-НЫ ЭРХ БАРИХ ДЭЭД БАЙГУУЛЛАГА

 

1. МХТХ-ны эрх барих дээд байгууллага нь Бүх гишүүдийн хурал буюу Их Хуралбайна. Бүх гишүүдийн ээлжит хурал (2) жилд нэг (1) удаа хуралдана.

2. Их хурлын бүрэн эрх: Их хурал нь дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

   1. МХТХ-ныЕрөнхийлөгчболонУдирдахзөвлөл, Ёс зүйн хорооныгишүүдийгсонгох;

   2. МХТХ-ны дүрэмднэмэлт өөрчлөлт оруулах;

   3. МХТХ-г өөрчлөнбайгуулах, татанбуулгах;

   4. МХТХ-ныбодлого, үйлажилагаанытөлөвлөгөөгхэлэлцэжбатлах;

   5. МХТХ-ны гишүүний татварын хэмжээг Удирдах Зөвлөлийн саналыг харгалзан батлах;

   6. МХТХ-ныУдирдахзөвлөлийнгишүүд, Ерөнхийлөгч, Ёс зүйн хорооныгишүүдийгсонгох, чөлөөлөх, Удирдахзөвлөлийнбүтэц, бүрэлдэхүүндөөрчлөлторуулах, тэдний үйл ажиллагааны тайланг хэлэлцэх, тэдгээрийнэрххэмжээгтогтоох;

   7. Салбар төлөөлөгчийн газар байгуулах, татан буулгах эсэх асуудлыг шийдвэрлэх; Уг асуудлаар  Удирдах зөвлөлд үүрэг өгөх;

   8. Удирдахзөвлөл, Хяналтынхорооноос оруулжирсэнцагүеийнасуудлыгхэлэлцэнбатлах;

   9. Дүрмээрзөвшөөрөгдсөнболонхуульдзаасанбусадбүрэнэрхийгхэрэгжүүлэх;

 

1. Ээлжит ба Ээлжит бус Их хурал: Ээлжит Их хурал (2)жилд нэг удаа хуралдах ба Их хурал даргалагчаа сонгож, хурлын дэг тогтооно.

2. МХТХ-ны ээлжит болон ээлжит бус Их хурлын тов болон хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөг хурал эхлэхээс хуанлийн (30)-аас доошгүй хоногийн өмнө Удирдах зөвлөлийн саналаар Ерөнхийлөгч тогтоож, бүх гишүүдэд бүртгэлтэй цахим шуудангаар мөн МХТХ-ны цахим хуудсаар дамжуулан мэдээлнэ.

3. Их хурлаар Ерөнхийлөгч,  Удирдах зөвлөлийн гишүүдболон Ёс зүйн хорооны гишүүдийг сонгох асуудыг шийдвэрлэх тохиолдолд  Удирдах зөвлөл нь нэр дэвшигчдийн танилцуулгыг хуанлийн (10)-аас доошгүй хугацааны өмнө нийт гишүүдэд цахим хуудсаараа дамжуулан мэдээлэх үүрэг хүлээнэ. 

4. Иххурал тухайн хугацааны байдлаар саналын эрхтэй нийт гишүүдийн дөрөвний нэг (25)буюутүүнээс дээш хувийн ирцтэй тохиолдолд хүчинтөгөлдөрбайна. Хуралдоролцсонгишүүдийнердийнолонхийнсаналаархэлэлцсэнасуудлыгбатлагдсандтооцно.

5. Их хурлаас гарах шийдвэр нь тогтоол хэлбэртэй байх ба Хурал даргалагч гарын үсэг зурж, МХТХ-ны тамга тэмдгээр баталгаажуулна. Шийдвэрийн үнэн зөвбайдалдХяналтын хороо, эсхүл тухайн хурлын тооллогын комисс хяналт тавина.

6. Дор дурдсан тохиолдолд Удирдах зөвлөлийн саналаар Ээлжит бус Их хурлыг хуралдуулна. Үүнд:

   1. Ерөнхийлөгч буюу Удирдах зөвлөлийн дарга бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болсон;

   2. Удирдах зөвлөл, Ёс зүйн хорооны гишүүдийн 30-аас дээш хувь нь бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болсон;

   3. Нийт гишүүдийн 30-аас дээш хувь ээлжит бус хурал хуралдуулахыг шаардсан бичгэн шаардлагыг Удирдах зөвлөлд хүргүүлсэн ба уг шаардлагад хэлэлцэх асуудлыг тодорхойлсон байх;

   4. Хяналтын хорооны ердийн олонхийн саналаар ээлжит бус хурал хуралдуулахыг шаардсан;

   5. Удирдах зөвлөлийн нийт гишүүдийн ердийн олонхийн саналаар ээлжит бус хурал хуралдуулахыг шаардсан;

7. Их хурлын саналын эрх: Их хурлаар шийдвэрлэгдэж буй асуудлын хүрээнд гагцхүү жинхэнэ болон хүндэт гишүүд тус бүр нэг саналын эрхтэй оролцоно.

8. Их хурлаар хэлэлцэх асуудлын талаар бүх гишүүдийн төлөөллөөс санал авах: Энэхүү дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол Их хурлаар хэлэлцэх асуудлын тов гарч гишүүдэд мэдээлснээс хойш хуанлийн (14) хоногийн дотор тухайн хэлэлцэх асуудлаар Жинхэнэ гишүүд, Хандивлагч болон дэмжигч гишүүд, Суралцагч гишүүдийнтус бүрийн (30) хувиас доошгүй хэмжээний гишүүдийн төлөөлөл тухайлан санал гаргах, хэлэлцэх асуудлын товд нэмэлт оруулах эрхтэй байх ба энэ тохиолдолд Удирдах зөвлөл уг саналуудыг зохих баримтаар баталгаажуулан Их хуралд танилцуулах,хэлэлцүүлэх үүрэгтэй байна.

9.  Санал хураалт: Их хурлаар Ерөнхийлөгч, Удирдах Зөвлөл,  Ёс зүйн хорооны гишүүдийг сонгох сонгуулийг нууцаар, бусад асуудлыг илээр санал хураана.

10. Тооллогын комисс: Тооллогын комиссыг хуралд оролцсон нийт саналын эрхтэй гишүүдээс, тэдгээрийн ердийн олонхийн саналаар сонгон (3) гишүүнээс бүрдүүлэн сонгоно.  Тооллогын комисс тухайн Их хурлын хүрээнд дор дурдсан бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

    1. Хуралд оролцогчдын болон саналын эрхтэй гишүүдийн ирцийг тогтоох;

    2. Гишүүдийн санал өгөх эрхтэй холбогдуулан тайлбар өгөх;

    3. Санал өгөх журмыг тайлбарлах, мөрдүүлэх, хяналт тавих;

    4. Саналын хуудсыг тоолж хүлээн авах, дүнг нэгтгэн гаргаж баталгаажуулан Их хуралд танилцуулах;

    5. Саналын хуудсыг МХТХ-ны архив бичиг хэрэгт хүлээлгэн өгөх;

    6. Нууц санал хураалтын үед гишүүдийн саналаа чөлөөтэй өгөх нөхцөл боломжийг хэрэгжүүлэх;

    7. Тооллогын явцтай холбоотой маргаан гарсан, тооллогын комиссын аль нэг гишүүн тооллогын үнэн зөв байдалд эргэлзсэнээ илэрхийлсэн тохиолдолд  дахин тооллого хийх, шардлагатай гэж үзвэл Хяналтын хороогоор хянуулах;

 

ЗУРГАА. МХТХ-НЫУДИРДАХ ЗӨВЛӨЛ

 

1. Бүх гишүүдийн хурлын хооронд МХТХ-ны үйл ажиллагааг Удирдах зөвлөл хэрэгжүүлнэ.

2. Удирдах зөвлөл нь удирдах зөвлөлийн дарга буюу Ерөнхийлөгч, гишүүдийг оролцуулан нийт (5)гишүүний бүрэлдэхүүнтэй байна.

3. Удирдах зөвлөлийн гишүүдийг (3) жилийн хугацаатайгаар сонгоно.

4. Удирдах зөвлөлийн гишүүнээр нэр дэвшигч нь сүүлийн (3) жил гишүүний татвараа төлсөн, МХТХ-ноос зохион байгуулж буй аливаа арга хэмжээ, сургалт, бусад олон нийтийн үйл ажиллагаанд (3) жилийн туршид идэвхитэй оролцсон, МХТХ-ны жинхэнэ гишүүн байна.

5. Удирдах зөвлөлийн гишүүн нь үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэх зардлаас бусдаар цалин хөлс, урамшууллын эрхгүй байна.

6. Удирдах зөвлөлд нэр дэвшигч нь бүх гишүүдийн хурал болохоос ажлын (30) хоногийн өмнө өөрийн танилцуулгыг МХТХ-ны цахим хаягаар хүргүүлнэ.

7. Удирдах зөвлөлд нэрээ дэвшүүлсэн гишүүдийг Их хурлаас(3) жилийн хугацаатай сонгоно. Удирдах зөвлөлийн гишүүнийг нэг удаа улируулан сонгож болно.

8.  Удирдах зөвлөлийн аливаа гишүүн үүргээ гүйцэтгэх боломжгүй болсон тохиолдолд дараагийн гишүүнийг томилогдох хугацаанд Удирдах зөвлөлийн дарга дарга уг гишүүнийг түр орлох гишүүнийг томилно.

9. Удирдах зөвлөл хэлэлцсэн асуудлаар тогтоол гарна.

10. Удирдах зөвлөлийн хуралдааны тэмдэглэлд тухайн хуралдаанаар хэлэлцсэн асуудал, баталсан тогтоол, нууц санал хураалтыг тоогоор, ил санал хураалтыг нэрээр гаргасан дүн, сонирхлын зөрчилтэй холбогдсон тайлбар, гаргах тогтоолын талаар зарчмын зөрүүтэй саналтай гишүүний тайлбар зэргийг тэмдэглэнэ.

11. Удирдах зөвлөлийн гишүүд аливаа асуудлыг шийдвэрлэхдээ эрх тэгш байх бөгөөд шийдвэрийг ердийн олонхийн саналаар гаргана.

12. Удирдах зөвлөлийн ээлжит хурал (3) сар тутамд (1) удаа хуралдах бөгөөд тухай бүр хурлын тэмдэглэл үйлдэнэ.

13. Удирдах зөвлөл нь цаг үеийн тулгамдсан асуудлаар яаралтай шийдвэр гаргах үед удирдах зөвлөлийн гишүүдийн 1/3 хүсэлтээр ээлжит бус хурлыг Ерөнхийлөгчэсвэл Гүйцэтгэх захирлын санаачлагаар зарлаж болно.

14. Удирдах зөвлөл нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

    1. МХТХ-ныбодлого, хэтийнтөлөв, хэрэгжүүлэхстратегийгтодорхойлох;

    2. МХТХ-ны дүрэм болон бусад бодлогын баримт бичгийг боловсруулж Их хуралд танилцуулан шийдвэрлүүлэх;

    3. МХТХ-нытухайнжилийнтөсвийгбатлах;

    4. МХТХ-ныжилийнүйлажиллагаанытөлөвлөгөө, төсвийгболовсруулжБүхгишүүдийнхурлаархэлэлцүүлэхэдбэлдэх;

    5. Бүхгишүүдийнхуралдүйлажиллагаанытайланг танилцуулах;

    6. Бүхгишүүдийнхурлынтогтоолыгхэрэгжүүлэх;

    7. Гишүүнэлсүүлэх, түдгэлзүүлэх, гишүүнчлэлээс хасахтай холбоотой үйл ажиллагааны журмын төслийг боловсруулах; батлах, хэрэгжилтийг хангах;

    8. МХТХ-ны үйл ажиллагаатай холбоотой дотоод дүрэм журмын төслийг бэлтгэж батлах;

    9. Удирдахзөвлөлийнгишүүдээсхолбооныүйлажиллагаагхэрэгжүүлэх, идэвхжүүлэх, бэхжүүлэхзорилгооражлынхэсэгбайгуулах;

    10. Удирдах зөвлөлийн дэргэдэх Хяналтын хорооны гишүүдийг томилох;

    11. Ажлынхэсгийнүйлажиллагаагдэмжих, төсөвбаталжөгөх, хянахжурмыгбатлах;

    12. Гүйцэтгэхзахиргааны үйлажиллагаанытөлөвлөгөө, оронтоо, төсвийгбатлах.

    13. Гүйцэтгэхзахирлыгтомилох, чөлөөлөх, ажлынгүйцэтгэлийгүнэлэх, түүнтэйбайгуулахгэрээнийтөслийгбатлах;

    14. Үйлажиллагаагсанхүүжүүлэххөрөнгө, орлогобүрдүүлэхүйлажиллагаагудирданзохион байгуулах;

 

1. Удирдахзөвлөлийнхурал:

   1. Удирдахзөвлөлийнгишүүдхамтыншийдвэргаргахбүрэнэрхээхурлаараахэрэгжүүлнэ.

   2. Удирдахзөвлөлийнэрх бүхий нийт гишүүдийнердийнолонхбуюу (50) хувьболон түүнээс дээшньудирдахзөвлөлийнхуралдоролцсонтохиолдолдтухайнхурлыгхүчинтэйгэжүзнэ.

   3.  Удирдах зөвлөлийн Хурлын тов болон хэлэлцэх асуудлыг Ерөнхийлөгч, Удирдах зөвлөлийн гишүүдийн санал болгосноор Гүйцэтгэх захирал боловсруулж хурал болохоос хуанлийн (3) хоногийн өмнө гишүүдэд хүргүүлнэ.

   4. Хурал болохоос өмнө Удирдах зөвлөлийн гишүүд хэлэлцэх асуудалд саналын томъёоллыг дэмжсэн эсхүл эсэргүүцсэн талаар, эсхүл хурлаар хэлэлцэх нэмэлт саналын талаар бичгээр саналаа өгч болох бөгөөд энэхүү саналыг хүчин төгөлдөр хэмээн үзэж, санал өгсөн Удирдах зөвлөлийн гишүүнийг хуралд оролцсонд тооцно.

   5. Хурлын шийдвэр: Удирдах зөвлөлийн хурлын шийдвэрийг олонхийн саналаар батлах ба Удирдах зөвлөлийн шийдвэр бичгээр гарч Ерөнхийлөгч гарын үсэг зурснаар хүчин төгөлдөр болно. Ерөнхийлөгч оролцоогүй хурлын хувьд тухайн хурлыг даргалсан гишүүн болон хуралд оролцсон бусад гишүүд хамтран гарын үсэг зурснаар шийдвэр хүчин төгөлдөр болно. Удирдах зөвлөлийн дарга буюу Ерөнхийлөгч нь үндэслэлгүйгээр хурлын тогтоолд гарын үсэг зурахаас татгалзах эрхгүй байна.

 

ДОЛОО. ЕРӨНХИЙЛӨГЧ БУЮУ УДИРДАХ ЗӨВЛӨЛИЙН ДАРГЫН ЭРХ, ҮҮРЭГ

 

1. МХТХ-ны Ерөнхийлөгч нь Удирдах зөвлөлийн дарга бөгөөдЕрөнхийлөгч буюу удирдах зөвлөлийн даргыг (1) удаа (3) жилийн хугацаатайгаар сонгоно. Ерөнхийлөгчийг Их хурлын шийдвэрээр нэг удаа мөн хугацаагаар улираан сонгож болно.

2. МХТХ-ны Ерөнхийлөгч нь дараах бүрэн эрхийг  хэрэгжүүлнэ.

   1. МХТХ-ны албан ёсны төлөөлөгч бөгөөд төр, засгийн болон олон нийтийн байгууллагууд түүнчлэн олон улсын болон гадаадын байгууллагуудтай харилцаа холбоо тогтоох хамтран ажиллахад Удирдах Зөвлөлийг тэргүүлэн, гишүүдийн эв нэгдэл, харилцан хамтын ажиллагааг манлайлан тэргүүлж ажиллана.

   2. МХТХ-ны жилийн нэгдсэн тайланг бүх гишүүдийн хуралд танилцуулна.

   3. Гүйцэтгэх захиралтай Удирдах зөвлөлийг төлөөлөн гэрээ байгуулна.

   4. Удирдах зөвлөлийн ээлжит болон ээлжит бус хурлыг зарлан хуралдуулж, даргална.

   5. Ерөнхийлөгч буюу удирдах зөвлөлийн дарга нь ар гэрийн гачигдал, хүндээр өвдөх, удаан хугацаагаар МХТХ-г төлөөлөх боломжгүй хүндэтгэн үзэх аливаа шалтгаан гарвал энэ тухайгаа Удирдах зөвлөлийн ээлжит бус хурлыг зарлаж Удирдах зөвлөлийн 2/3 ийн саналаар Бүх гишүүдийн хуралд оруулан шийдвэрлүүлнэ.

   6. Ерөнхийлөгч нь гүйцэтгэх захиргаа, гүйцэтгэх захирлын өдөр тутмын үйл ажиллагаанд оролцохгүй.

 

НАЙМ. ХЯНАЛТЫН ХОРОО

 

1. МХТХ нь тус холбооны санхүүгийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих чиг үүрэгтэй  Хяналтын хороотой байна.

2. Хяналтын хорооны гишүүдийг удирдах зөвлөлөөс томилох бөгөөд бүрэлдэхүүнд Гүйцэтгэх удирдлага, гүйцэтгэх албан тушаалтнаас оролцуулахыг хориглоно.

3. Хяналтын хороо үйл ажиллагаандаа бие даасан, ил тод, нээлттэй байх, бусдын нөлөөнд үл автах, гишүүдийн хууль ёсны эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалах зарчмыг удирдлага болгоно.

4. Хяналтын хороо нь МХТХ-ны үйл ажиллагааны талаар хөндлөнгийн аудитын гаргасан санал, зөвлөмжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.

5. Хяналтын хороо нь (3) гишүүнээс бүрдэнэ. Гишүүд дундаасаа Хяналтын хорооны даргыг сонгоно.

6. Хяналтын хорооны гишүүн нь (3) жилийн хугацаатай сонгогдох ба (1) удаа улиран сонгогдож болно. 

7. Хяналтын хорооны гишүүнд нэр дэвшигч нь өөрийн танилцуулгыг хавсаргасан нэр дэвших хүсэлтээ Удирдах зөвлөлийн Хяналтын хорооны гишүүн сонгох зарыг нийт гишүүдэд зарласнаас хойш ажлын (5) өдрийн дотор МХТХ-ны цахим шуудангаар хүргүүлнэ.

8. Хяналтын хорооныгишүүн нь гишүүний татвараа сүүлийн (2) жил тасралтгүй төлсөн, МХТХ-ны Удирдах зөвлөл, гүйцэтгэх захиргааны гишүүнээр эсхүл гүйцэтгэх захирлаар ажилладаггүй,МХТХ-ноос зохион байгуулсан үйл ажиллагаанд сүүлийн (1) жил идэвхтэй оролцсон, МХТХ-нд бүртгэлтэй жинхэнэ гишүүн байна.

9. Хяналтын хорооны аливаа гишүүн үүргээ гүйцэтгэх боломжгүй болсон тохиолдолд дараагийн гишүүнийг томилогдох хугацаанд  Хяналтын хорооны дарга уг гишүүнийг түр орлох гишүүнийг томилно.

10.  Хяналтын хороо нь шаардлагатай гэж үзвэл МХТХ-ны санхүүгийн үйл ажиллагаанд аудит хийлгэх саналыг Удирдах зөвлөлийн хурлаар оруулж шийдвэрлүүлнэ.

11. Хяналтын хороо нь ажлаа удирдах зөвлөлийн өмнө тайлагнана.

12. Хяналтын хороо дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

    1. МХТХ-ны үйлажиллагааныболонсанхүүгийнтайлантайтанилцах;

    2. МХТХ-ны үйл ажиллагааны аливаа зөрчилтэй холбогдуулан үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох талаар санал боловсруулах, хөтөлбөр бэлтгэн  Удирдах зөвлөлд танилцуулах;

    3. МХТХ-нысанхүүгийн үйл ажиллагааны талаар гаргасан гомдолтой холбоотой тайлан, мэдээлэл, шаардлагатай бусад бичиг баримтыг Гүйцэтгэх захирлаас гаргуулан авах;

    4. МХТХ-ны Удирдах зөвлөлд эдгээр арга хэмжээний талаар тайлан, мэдээлэл гаргах, танилцуулах;

    5. МХТХ-ны жилийн санхүүгийн тайланд аудит хийх аудитын байгууллагыг сонгоход хяналт тавих;

 

1. Хяналтын хорооны үйл ажиллагааны журам, үйл ажиллагааны зардал, гишүүдэд олгох урамшуулалтай холбоотой асуудлыг Удирдах зөвлөлөөс батална.

ЕС. ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРГАА БА ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРАЛ

 

1. МХТХ-ны өдөр тутмын үйл ажиллагааг Удирдах зөвлөлөөс өгсөн үүрэг даалгаврын дагуу хэрэгжүүлэх нэгж нь Гүйцэтгэх захиргаа байна. Гүйцэтгэх захиргааг  Удирдах зөвлөлөөс сонгож, гэрээ байгуулсан Гүйцэтгэх захирал удирдана.

2. Гүйцэтгэх захирал нь дараах эрх үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

   1. МХТХ-гтөлөөлөн МХТХ-ны албан бичиг, санхүүгийн тайланд гарын үсэг зурах баталгаажуулах;

   2. Энэхүү дүрэм болон Удирдах зөвлөлөөс олгосон эрх хэмжээний хүрээнд МХТХ-г итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх, гэрээ хэлцэл байгуулах, албан харилцаанд төлөөлөх;

   3. Удирдах зөвлөлийн шийдвэрийн биелэлтийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах;

   4. Энэхүү дүрэм, Удирдах зөвлөлаас олгосон эрх хэмжээний хүрээнд МХТХ-ны  нэрийн өмнөөс холбогдох байгууллагуудтай харилцаж ажиллах;

   5. Гүйцэтгэх захиргааны хүний нөөцийг бүрдүүлэх, удирдах, ажлын гүйцэтгэлийг үнэлэх, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг бэлтгэх,  Удирдах зөвлөлд танилцуулах;

   6. Аливаа түр ажлын хэсэг байгуулах талаар саналаа  Удирдах зөвлөлд гаргаж шийдвэрлүүлэх;

   7. Сайн дурынхан болон олон нийттэй ажиллах;

   8. Удирдах зөвлөл, Хяналтын хороо болон гишүүдийг мэдээллээр хангах;

   9. Гүйцэтгэх захиргааны үйл ажиллагаагУдирдах зөвлөлийн хуралд тайлагнах;

   10. Удирдах зөвлөлийн хурлаар батлагдсан төсвийн дагуу МХТХ-ны өмч хөрөнгийг захиран зарцуулах;

   11. Хөрөнгийн бүртгэл, санхүүжилтийн бүртгэлийг хөтлөх, санхүү татварын тайлан тооцоог холбогдох байгууллагад тухай бүр тайлагнах ажлыг зохион байгуулах;

   12. Архив албан хэрэг хөтлөлтийн стандартын дагуу албан бичиг, дүрэм журмыг зохион байгуулах;

   13. МХТХ-ны өдөр тутмын үйл ажиллагааг хууль тогтоомжид нийцүүлэн удирдан зохион байгуулах;

3. Гүйцэтгэх захирлын эдлэх эрх, хүлээх үүрэг, хариуцлагын хэмжээ, хязгаар, хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл, хөлс, урамшуулал зэрэг асуудлыг Удирдах зөвлөлтэй байгуулсан гэрээгээр зохицуулна.

4. Гүйцэтгэх захирал нь өөрийн эрх үүргийг хэрэгжүүлэх гэрээт хугацаа дууссан нөхцөлд УЗ-өөс өөрөөр шийдвэрлээгүй тохиолдолд шинээр гүйцэтгэх захирлыг сонгох хүртэл албан үүргээ гүйцэтгэнэ.

 

 

АРАВ. ЁС ЗҮЙН ХОРОО

 

1. МХТХ нь гишүүдийн нийтлэг эрх ашгийг хамгаалах, аяллын хөтөч тайлбарлагчдын нэр хүнд ёс зүйн зарчмыг тогтоох, хэрэгжилтэд хяналт тавих зорилгоор, гишүүдээс бусад гишүүдтэй холбогдуулан гаргасан гомдол саналыг хүлээн авах, түүнийг шалгах, шийдвэрлэх эрх бүхий Ёс зүйн хороотой байна.

2. Ёс зүйн хороо, түүний гишүүн нь үйл ажиллагаагаа хараат бус, шударгаар хэрэгжүүлэх ба гомдол мэдээлэл гаргагчийн мэдээллийн нууцлалыг чанд хадгалах, аливаа тайлан мэдээлэлдээ нэр, тухайн гишүүний бусад танигдаж болох мэдээллийг нууцлах, тайлан үзүүлэлтээ гагцхүү тойм, тоон үзүүлэлт хэлбэрээр гаргаж танилцуулах зарчмыг баримтална.

3. МХТХ-ны Ёс зүйн хороо нь (5) гишүүдээс бүрдэх ба тэдгээрийг (3) жилийн хугацаатай сонгоно. Ёс зүйн хорооны нийт гишүүдийн дор хаяж(3) нь эмэгтэй гишүүн, (1) нь Хандивлагч буюу дэмжигч гишүүн байгууллагын төлөөлөл байна.

4. Ёс зүйн хорооны аливаа гишүүн үүргээ гүйцэтгэх боломжгүй болсон тохиолдолд дараагийн гишүүнийг томилогдох хугацаанд Ёс зүйн хорооны дарга уг гишүүнийг түр орлох гишүүнийг томилно.

5.  МХТХ-ны Ёс зүйн хорооны гишүүн нь дараахь шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

   1. Cүүлийн (2) жилийн хугацаанд мэргэжлийн үйл ажиллагаагаа идэвхтэй эрхэлж буй, МХТХ-ны гишүүнийн татвараа сүүлийн (2) жил тасралтгүй төлсөн, МХТХ-ны гишүүн байх;

   2. Өмнө ямар нэг ял шийтгэл, эсхүл Ёс зүйн хорооны шийдвэрийн дагуу сахилгын шийтгэл эдэлж байгаагүй, ёс зүйн өндөр төлөвшилтэй байх;

6. МХТХ-ны Ёс зүйн хорооны гишүүнд нэр дэвшигч нь сул буй орон тоон дээр нэр дэвших хүсэлтээ өөрийн танилцуулгын хамтИх хурлын тов гарснаас хойш ажлын (5) өдрийн дотор МХТХ-ны цахим шуудангаар илгээнэ.

7. Ёс зүйн хороо нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

   1. Аливаа гишүүнээс МХТХ-ны тухайлан нэг гишүүн, эсхүл бүлэгтэй холбоотой аливаа ялгаварлан гадуурхалт, мэргэжлийн алдаа, ёс зүйн зөрчлийн талаар гомдол мэдээлэл хүлээн авах;

   2. Гомдол, мэдээлэлд үндэслэн хянан шалгах ажиллагаа явуулах, шаардлагатай тохиолдолд Удирдах зөвлөл болон бусад гишүүдээс мэдээлэл авах, тайлбар гаргахыг шаардах;

   3. Гомдол, мэдээллийг шалгасны үндсэн дээр ёс зүйн зөрчил гаргасан гэж үзсэн тохиолдолд тухайн гишүүнд сахилгын шийтгэл ногдуулах;

   4. МХТХ-ны гишүүдийн ёс зүйн дүрэм, ёс зүйн хорооны үйл ажиллагааны журмынтөсөл боловсруулах,  Удирдах зөвлөлөөр батлуулах;

   5. Ёс зүйн дүрмийг мөрдүүлэх, хэрэгжилтийг хангах ажиллагаанд хяналт тавих, зөрчлөөс сэргийлэх талаар авах арга хэмжээний саналыг Удирдах зөвлөлд гаргах, шийдвэрлүүлэх;

 

1. Ёс зүйн хороо нь шийдвэрээ бичгээр, ердийн олонхийн саналд үндэслэн гаргах ба Ёс зүйн хорооны шийдвэр нь тогтоол хэлбэртэй байна.

2. Ёс зүйн хороо нь гомдол мэдээллийг хүлээн авснаас хойш ажлын (5) өдрийн дотор хуралдаж, цаашид авах арга хэмжээг төлөвлөх ба үйл ажиллагааны талаар гомдол, мэдээлэл гаргасан гишүүнд танилцуулах үүрэгтэй.

3. Ёс зүйн хорооны үйл ажиллагааны нарийвчилсан журмыг Ёс зүйн хорооны санал оруулснаар Удирдах зөвлөл батална.

 

 

АРВАН НЭГ. МХТХ-НЫ САНХҮҮЖИЛТ

1. МХТХ-ньзорилгоохэрэгжүүлэхэдшаардагдаххөрөнгө, санхүүжилтийн эхүүсвэрийг дор дурдсан эх үүсвэрээс бүрдүүлнэ. Үүнд:

   1. Гишүүдийнтатвар;

   2. Иргэд, аж ахуйн нэгжбайгууллагаасөгсөнхандив;

   3. Дүрмийнзорилгоохэрэгжүүлэхтэйхолбогдсонажахуйнүйлажиллагаанаасолсонорлого;

   4. Зээлийн, өвийнболонтөсөлхэрэгжүүлэхзорилгоорулсынтөсвөөсолгосонхөрөнгө;

   5. Хууль тогтоомжоор хориглоогүй, зөвшөөрсөн бусад эх үүсвэр;

2. МХТХ-ны санхүүгийн жил нь төсвийн жилтэй давхцах бөгөөд анхных нь бүртгүүлсэн өдрөөс эхэлж тухайн жилийн 12-р сарын 31-нд дуусна. Тухайн санхүүгийн жил 1 сарын 1-ээс 12 сарын 31-ний хооронд байна.

3. МХТХ-ны Санхүүгийн үйл ажиллагаанд Гүйцэтгэх захирал хяналт тавьж, эрх бүхий байгууллагад тайланг хууль тогтоомжид заасан хугацаанд, тогтоосон журмын дагуу гаргах ба хөндлөнгийн хяналтын байгууллагаар дүгнэлт гаргуулж болно.

 

АРВАН ХОЁР.МХТА-НЫТӨСӨВ, САНХҮҮГИЙН ЗАРЦУУЛАЛТ

 

1. МХТХ нь орлогоо зөвхөн дүрэмд заасан зорилгоор хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд зарцуулна.

2. МХТХ нь гадаад болон дотооддоо сургалт явуулах, арга хэмжээ зохион байгуулах, бусад бүхий л үйл ажиллагааг Удирдах зөвлөлөөр хэлэлцүүлсэн төсвийн дагуу гүйцэтгэнэ.

3. МХТХ нь орлогоос ногдол ашиг хуваарилах, иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагад хөрөнгийн баталгаа гаргах, тэдгээрийн төлбөрийг төлөх зэргээр ашиглахыг хориглоно.

4. Удирдах зөвлөлийн гишүүн болон ажилтан нь холбооны эд хөрөнгөөр хувийн ашиг олох зорилгоор санхүүгийн буюу аж ахуйн үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно.

5. МХТХ нь Улсын Их хурал, Ерөнхийлөгчийн болон Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын сонгуультай холбогдуулан нам, эвсэл, нэр дэвшигчдэд аливаа хандив өгөхийг хориглоно.

 

АРВАН ГУРАВ.ХОЛБООГ ӨӨРЧЛӨН БАЙГУУЛАХ, ТАТАН БУУЛГАХ

1. МХТХ-г татан буулгах, өөрчлөн байгуулахтай холбоотой шийдвэрийг бүх гишүүдийн хурал буюу Их хурлаар шийдвэрлэнэ.

2. Их хурлын шийдвэрээр шаардлагатай гэж үзвэл МХТХ нь бусад байгууллагатай нэгдэн нийлэх, эсвэл хуваах, тусгаарлах замаар өөрчлөн байгуулагдаж болно.

3. МХТХ нь хуульд заасан шалтгаанаар эсхүл үйл ажиллагааны хугацаа дууссан, дүрэмд заасан зорилгодоо хүрсэн зэрэг шалтгаанаар татан буугдаж болох ба энэ тохиолдолд Их хурал татан буулгах эсэх асуудлыг шийдвэрлэнэ.

4. Татан буугдахад зохих төлбөр тооцоог гүйцэтгэсний дараа үлдсэн эд хөрөнгийг ижил төстэй төрийн бус байгууллагад шилжүүлэх, хэрэв тийм байгууллага байхгүй бол зорилгод нийцсэн үйл ажиллагаанд хандивлана.

5. Татан буулгасан буюу өөрчлөн байгуулсан шийдвэр гарснаас хойш 14 хоногийн дотор холбогдох байгууллагуудад мэдэгдэнэ.

АРВАН ДӨРӨВ.ДҮРЭМД НЭМЭЛТ ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ

 

1. Их хурлын олонхийн саналаар дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт оруулж болно.

2. Дүрэмд оруулах нэмэлт өөрчлөлтийн төслийг Гүйцэтгэх захиргаа боловсруулах ба Удирдах зөвлөл хянаснаар Удирдах зөвлөлийн санаачлагаар Их хуралд хэлэлцүүлнэ. Удирдах зөвлөлөөс Дүрэмд оруулах нэмэлт өөрчлөлтийн талаарх танилцуулга, агуулга, нэмэлт өөрчлөлтийн төслийг Их хуралд хэлэлцүүлэхээс хамгийн багадаа хуанлийн (30) хоногийн өмнө нийт гишүүдэд ил тод зарлаж, МХТХ-ны цахим хуудсанд байршуулж, үзэж танилцах, бичгээр санал өгөх боломжоор хангана. Ийнхүү санал авах хугацааг Их хурлын товлогдсон өдрөөс ажлын (5) өдрийн өмнө тасалбар болгож хаах ба ирсэн бичгэн саналуудыг Удирдах зөвлөл хүлээн авч, тусгах боломжтой эсэхийг хянах, боломжтойг тусгаж, боломжгүйг ямар шалтгаанаар тусгаагүй талаар Их хуралд Дүрмийн төслийн хамт танилцуулна. Энэхүү нөхцлийг зөрчсөн аливаа дүрмийн өөрчлөлт хүчин төгөлдөр бус байна.

3. Нэмэлт өөрчлөлтИх хурлын тогтоол гарснаар хүчин төгөлдөр болно.

4. Дүрмийн нэмэлт өөрчлөлтийг холбогдох эрх бүхий байгууллагад ажлын (14)өдрийн дотор, эсхүл хуульд заасан хугацаанд бүртгүүлэх ба уг ажлыг Гүйцэтгэх захиргаа хариуцна.